بررسی تطبیقی دیدگاه تفسیری- کلامی إبن-شهرآشوب با فِرق کلامی در متشابه‌القرآن

Authors

Abstract:

پس از رحلت پیامبر(ص) و با گسترش دامنۀ فتوحات جهان اسلام، نحله‌ها و فرقه‌های فکری و عقیدتیِ جدیدی پدیدار گشت که هر یک از آن‌ها برای اثبات عقاید خود، به آیات قرآن کریم تمسک جسته و به تأویل و تفسیر نادرست آن پرداختند. این مسأله عالمان شیعی را بر آن داشت تا با طرح دیدگاه شیعه، به تصحیح شبهات و انحرافات موجود در این‌باره بپردازند. إبن‌شهرآشوب مازندرانی یکی از عالمانی است که با تألیفات ارزندۀ خود، خدمات شایسته‌ای در جهت اعتلای تعالیم ارزشمند اسلام و قرآن نموده و از این طریق نقش برجسته‌ای در دفاع از عقاید ناب شیعه ایفا کرده است. در این تحقیق که به شیوۀ توصیفی- تحلیلی انجام گرفته، سعی شده است تا با دقت در کتاب «متشابه‌القرآن و مختلفه»، دیدگاه تفسیری- کلامیِ إبن‌شهرآشوب و نیز روش‌های مقابلۀ او با گروه-هایی نظیر «معتزله، مجبره، صفاتیه، مشبّهه، اشاعره، غلات، اسماعیلیه، زیدیه، کیسانیه و خوارج» مورد تحلیل قرار گیرد. بررسی‌ها نشان می‌دهد: وی با استناد به «حکم عقل، آیات قرآن، روایات، ادبیات عرب و مستندات تاریخی» به نقد و بررسی آرای دیگر فِرق کلامی پرداخته است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

افضلیّت امام از دیدگاه فرق کلامی

یکی از ویژگی های امام که مورد اختلاف متکلمان مسلمان واقع گردیده، افضلیّت او از سایر افراد امّت است. افضلیت در نظر ایشان از دو حیث مطرح است: نخست افضلیت به معنای فزون تر بودن کرامت و ثواب او در نزد خداوند و دومی افضلیت در صفاتی که شرط امامت ظاهری است. متکلمان امامیه به اتفاق افضلیت از هر دو حیث را از شرایط ضروری امامت می دانند. این مسأله برای اولین بار از طرف شیعیان مطرح گردید تا با تکیه بر افضلیت...

full text

بررسی تطبیقی دیدگاه کلامی طباطبایی و فضل‌الله

در این نوشتار دیدگاه‌های کلامی دو مفسر مطرح شیعی، علامه سید محمدحسین طباطبایی و سید محمدحسین فضل‌الله مورد مطالعه تطبیقی قرار گرفته است. نویسنده در چهار محور دیدگاه دو مفسر را مقایسه و ارزیابی کرده است: 1- عصمت انبیا 2- شفاعت 3- جبر و اختیار 4- معجزه. در هر یک از محورهای یاد شده نخست دیدگاه هر یک از دو مفسر مطرح و گزارش شده است، سپس تفاوت‌ها و همانندی‌های آن بیان گردیده، آن‌گاه ادله و مؤیدهایی ...

full text

بررسی کارکرد روایات تفسیری در «متشابه القرآن» إبن شهرآشوب مازندرانی

مفسران و قرآن­پژوهان «روایات تفسیری» را یکی از منابعِ مهم تفسیر دانسته و در شرح و تبیین آیات، بدان رجوع نموده­اند. روایات تفسیری روایاتی هستند که به گونه­ای در تبیین مفاد آیات قرآنی و مدالیل و مقاصد آن­ها دخالت دارند. نوشتار پیش­رو که به روش توصیفی- تحلیلی نگاشته شده، در پی آن است تا با دقت در کتاب «متشابه القرآن» إبن­شهرآشوب مازندرانی، ضمن شناسایی گونه­های متنوع روایات تفسیری، مهم­ترین کارکردها...

full text

آرای کلامی و تفسیری اباضیه

 دیدگاه‌هاى کلامى، فقهى و قرآنى اباضیه و نظرگاه ایشان درباره دانش‌هاى قرآنى مورد بررسى و نقد قرار گرفته است. اباضیه یکى از فرقه‌هاى خوارج به شمار مى‌آید و انکار اباضیان این حقیقت را تغییر نمى‌دهد. اباضیه اسماء و صفات خدا را توقیفى مى‌دانند صفات خدا را عین ذات او مى‌شناسند، خدا را همانند هیچ موجودى نمى‌دانند و آیات تشبیه را تأویل مى‌کنند، خدا را غیرقابل رؤیت مى‌دانند و از مخالفان پاسخ مى‌دهند و ...

full text

بررسی تطبیقی برهان جهان‌شناختی فلسفی و کلامی

برهان جهان­شناختی از مهم‌ترین براهین اثبات وجود خدا به شمار می­آید که فیلسوفان و متکلمان بر اساس مبانی فکری خود آن را بررسی کرده­اند. هسته مرکزی این برهان از دیدگاه فیلسوفان، امکان و وجوب و از دیدگاه متکلمان، حدوث و قدم است.  این مقاله این دو برهان را توضیح می­دهد و مبانی آنها را بیان می­کند، آن­گاه به دیدگاه فیلسوفان و متکلمان درباره معیار نیازمندی معلول به علت پرداخته، دیدگاه فیلسوفان و متکلم...

full text

بررسی تطبیقی دیدگاه کلامی طباطبایی و فضل الله

در این نوشتار دیدگاه های کلامی دو مفسر مطرح شیعی، علامه سید محمدحسین طباطبایی و سید محمدحسین فضل الله مورد مطالعه تطبیقی قرار گرفته است. نویسنده در چهار محور دیدگاه دو مفسر را مقایسه و ارزیابی کرده است: 1- عصمت انبیا 2- شفاعت 3- جبر و اختیار 4- معجزه. در هر یک از محورهای یاد شده نخست دیدگاه هر یک از دو مفسر مطرح و گزارش شده است، سپس تفاوت ها و همانندی های آن بیان گردیده، آن گاه ادله و مؤیدهایی ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 1  issue 1

pages  117- 142

publication date 2015-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023